Thị Trường Ô Tô Việt Nam 2024: Xu Hướng Mua Xe Đang Thay Đổi Nhanh Chóng

Trong ba năm qua, doanh số bán xe thuộc nhóm hatchback cỡ A và sedan cỡ B tại thị trường ô tô Việt Nam đã giảm mạnh lần lượt là 67% và 39%. Điều này phản ánh một xu hướng mới trong thói quen tiêu dùng của người dân, khi mà nhu cầu chuyển dịch sang các mẫu xe gầm cao và xe điện ngày càng gia tăng.

Doanh Số Thị Trường Ô Tô Giảm Nhưng Một Số Phân Khúc Vẫn Tăng

Theo thống kê từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA), tổng doanh số xe bán ra trên toàn thị trường trong năm 2024 đạt 407.310 xe, giảm 16% so với năm 2022. Tuy nhiên, trong bối cảnh chung đó, phân khúc Crossover Utility Vehicle (CUV) cỡ B, với các mẫu xe tiêu biểu như Hyundai Creta, Toyota Yaris Cross và Mitsubishi Xforce, đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng lên tới 74%.

Đặc biệt, phân khúc CUV cỡ A+ như Hyundai Venue, Toyota Raize và Kia Sonet gần như giữ nguyên doanh số, chỉ tăng nhẹ 3%, dừng lại ở con số khoảng 16.000 xe. Ngược lại, phân khúc sedan cỡ B đã trải qua một giai đoạn suy thoái nghiêm trọng. Từ vị trí dẫn đầu thị trường vào năm 2022 với hơn 60.000 xe bán ra, doanh số của phân khúc này đã giảm xuống còn hơn 38.000 xe vào năm 2024, tương đương với tỷ lệ giảm 37%.

Xu Hướng Mua Xe Đang Biến Đổi

Thực tế cho thấy, sự thay đổi trong nhu cầu mua sắm ô tô của người tiêu dùng đang diễn ra rõ rệt. Các mẫu xe MPV và CUV cỡ B hiện đang thay thế vị trí của những chiếc sedan cỡ B trong lòng người tiêu dùng. Năm 2024, lần đầu tiên, số lượng người mua ở phân khúc MPV và CUV cỡ B vượt trội so với sedan cỡ B.

Phân khúc B- với những đại diện như Mitsubishi Attrage và Kia Soluto cũng không tránh khỏi tình trạng giảm sút, với doanh số giảm 46% trong ba năm vừa qua. Nếu gộp cả hai nhóm sedan B và B-, tổng doanh số của chúng giảm khoảng 39%. Những thông tin này cho thấy rằng thị trường ô tô Việt Nam đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ về thói quen mua sắm của khách hàng.

Nguyên Nhân Chính Của Sự Suy Giảm

Theo nhận định của nhiều chuyên gia bán hàng, sự suy giảm doanh số của các mẫu xe hatchback cỡ A và sedan cỡ B chủ yếu do sự gia tăng lựa chọn xe điện cỡ nhỏ để phục vụ cho việc kinh doanh dịch vụ hoặc sử dụng cá nhân. Anh Trịnh Quốc Huy, một tài xế taxi tại TP HCM, cho biết, ban đầu anh dự định mua một chiếc Toyota Vios nhưng cuối cùng đã quyết định chọn VinFast VF 5 vì chi phí vận hành thấp hơn và được miễn lệ phí trước bạ.

"Xe xăng không lo trạm sạc, nhưng xe điện thì tiền sạc rẻ hơn đổ xăng, chạy dịch vụ dễ có lời hơn," anh Huy chia sẻ. Điều này cho thấy rằng các mẫu xe điện đang dần chiếm lĩnh thị trường nhờ vào khả năng tiết kiệm chi phí, đặc biệt là trong môi trường đô thị.

Tác Động Của Xe Điện Đến Thị Trường

Những mẫu xe hatchback cỡ A từng là phân khúc giá rẻ nhất thị trường giờ đây không còn giữ được vị thế đó khi mà xe điện như Wuling mini EV và VinFast VF 3 xuất hiện. Các doanh nghiệp taxi thường chọn mini EV để kinh doanh dịch vụ, nhằm tận dụng lợi thế về chi phí thấp. Trong khi đó, VinFast VF 5 trở thành mẫu xe được sử dụng rộng rãi nhất cho dịch vụ taxi.

Mặc dù xe điện vẫn gặp một số bất tiện liên quan đến hạ tầng trạm sạc và thời gian sạc, nhưng ưu điểm về chi phí vận hành đã khiến nhiều doanh nghiệp chuyển sang sử dụng xe điện. Ông Vũ Tấn Công, nguyên Tổng thư ký Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam, cho rằng "xe điện là giải pháp tốt để kinh doanh thay cho xe xăng, dầu", đặc biệt khi các doanh nghiệp có thể lắp đặt trạm sạc tại bãi đỗ của mình.

Chi Phí Đầu Tư Thấp Là Lợi Thế Của Xe Điện

Giá thành ban đầu của xe điện cũng là một yếu tố hấp dẫn. Chính sách miễn lệ phí trước bạ đối với xe điện giúp người tiêu dùng tiết kiệm hàng chục triệu đồng. Ví dụ, VinFast VF 5 có giá 529 triệu đồng, lăn bánh tại Hà Nội khoảng 551 triệu, thấp hơn nhiều so với các mẫu xe sedan cỡ B như Hyundai Accent và Toyota Vios.

Mặc dù doanh số của Wuling mini EV không công bố cụ thể, nhưng đại diện VinFast cho biết doanh số của VF 5 đã tăng liên tục qua các năm và đạt đỉnh vào năm 2024 với khoảng 32.000 xe. Đây là con số đáng ghi nhận, chưa có mẫu nào đạt được doanh số như vậy trong phân khúc hatchback cỡ A hay sedan cỡ B trong giai đoạn bùng nổ trước đó.

Sự Thay Đổi Chiến Lược Của Các Nhà Sản Xuất Ô Tô

Trước bối cảnh doanh số sụt giảm mạnh, nhiều hãng xe đang phải xem xét lại chiến lược kinh doanh của mình. Wigo sẽ bỏ bản số sàn tại thị trường Việt Nam, trong khi đó Kia Morning giảm từ 4 phiên bản xuống còn 2. Dù mẫu xe của Hyundai vẫn giữ nguyên số lượng tùy chọn, nhưng cũng cần chú ý đến sự rời đi của Honda Brio và VinFast Fadil trong năm 2022, cho thấy rằng thị trường đang ngày càng cạnh tranh khốc liệt hơn.

Tương tự, nhóm xe CUV cỡ A+ như Hyundai Venue, Toyota Raize và Kia Sonet cũng có doanh số ổn định quanh ngưỡng 16.000 xe, cho thấy rằng mặc dù có thêm lựa chọn, nhưng thị phần mà nhóm này chiếm giữ không có sự gia tăng đáng kể.

Xu Hướng Mới Với Nhóm MPV

Bên cạnh đó, phân khúc MPV cỡ B, nơi Mitsubishi Xpander thống trị suốt 6 năm qua, cũng ghi nhận xu hướng giảm doanh số do sự xuất hiện của nhiều lựa chọn mới, bao gồm cả xe điện. Không chỉ có xe điện, mà còn có sự xuất hiện của những thương hiệu mới từ Trung Quốc như BYD và MG, tạo nên áp lực cạnh tranh lớn hơn cho các nhà sản xuất nội địa.

Sự gia tăng của xe điện và sự đa dạng hóa trong phân khúc MPV có thể tạo cơ hội mới cho các đối thủ cạnh tranh trong thời gian tới. Bắt đầu từ tháng 10 năm 2024, BYD sẽ giới thiệu mẫu xe MPV M6 thuần điện, theo sau sẽ là VinFast với chiếc Limo Green 7 chỗ vào nửa cuối 2025, hứa hẹn tạo nên một cuộc đua đầy kịch tính trong phân khúc này.

Tóm lại

Thị trường ô tô Việt Nam đang trải qua một giai đoạn biến động mạnh mẽ, với sự suy giảm doanh số ở các phân khúc truyền thống nhưng lại ghi nhận sự tăng trưởng của xe điện và các mẫu xe gầm cao. Điều này cho thấy rằng thói quen mua xe của người dân đang thay đổi, ưu tiên cho những sản phẩm đáp ứng tốt hơn nhu cầu sử dụng thực tế và tiết kiệm chi phí.